Welkom...

...op deze site voor en over tienermoeders. Elke aanstaande ouder heeft honderden vragen. Als je nog jong bent heb je er waarschijnlijk nog wel meer. Wat zijn mijn rechten en plichten? Waar kan ik terecht voor professionele begeleiding? Wat moet ik doen als ik besloten heb het kindje niet te houden? Het antwoord op deze en nog vele andere vragen vind je op deze website.

Van zeepsop naar abortuspil

Wie in het Nederland van de jaren 50 en 60 ongewenst zwanger was had een aantal opties. Wie rijk was kon terecht bij goedwillende artsen. Wie arm was had wat minder aantrekkelijke keuzes. Jezelf van de trap gooien, porren met een breinaald of, de meest “populaire” methode: met een klysma zeepsop in je baarmoeder spuiten. Anno 2009 zijn de abortus-methodes wat minder gruwelijk. “Binnen twee uur stond ik weer buiten”.

“Ik weet niet meer wanneer ik voor het eerst dacht dat er iets mis was.” Marcella Brugman knijpt haar ogen dicht en houdt haar handen voor haar gezicht. Ze is duidelijk aan het nadenken. “Ik werd altijd netjes ongesteld, elke 28 dagen en toen vroeg mijn vriend op een dag of ik niet allang ongesteld had moeten worden. Toen pas had ik door dat er iets fout zat.” De 23 jarige studente laat haar hoofd hangen als ze terug denkt aan die tijd maar er verschijnt ook een glimlach op haar gezicht. “Ik had de meest vreselijke dingen gelezen op internet. Dat er vroeger van die slagers waren die in donkere steegjes aan de slag gaan om je vervolgens te laten doodbloeden op straat. Gelukkig had ik totaal bij het verkeerde eind.”

“Als een vrouw echt geen kind wil dan zorgt ze wel dat ze er vanaf komt.” Oud-rechercheur van de zedenpolitie, Frits de Koning, vertelt in het het VPRO programma Andere Tijden over de tijd dat abortus verboden was, na de oorlog. “Wat was dat een trieste situatie, ze deden echt van alles om van een ongewenste zwangerschap af te komen.” De illegale abortussen liepen vaak niet goed af. Door bijvoorbeeld het prikken van een breinaald kon een scheur in de baarmoeder ontstaan en onhygiënische instrumenten en het zeepsop inspuiten zorgden negen van tien keer voor ernstige buik infecties. Dat daarbij doden vielen was geen uitzondering. Voorbehoedsmiddelen waren er toen nauwelijks te verkrijgen, die kreeg je alleen als je boven de 21 was en lid van de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming. “En als men dan via via een condoom in handen kreeg, dan werd dat ding na gebruik gewassen en gewoon weer rondgedeeld. En je kon natuurlijk voor het zingen de kerk uit.” zegt de Koning.

“Voor het zingen de kerk uit? Doe normaal! Natuurlijk gebruikte mijn vriend en ik condooms. En ik slikte ook gewoon de pil”. Marcella vouwt opstandig haar armen over elkaar en en zucht een keer diep. “Oke ik geef toe, ik was niet zorgvuldig genoeg, ik vergat dat dingetje weleens. Maar ik had nooit gedacht dat ik daardoor zwanger zou worden”. En toen moesten er keuzes worden gemaakt. “Ik wist dat ik dit kindje niet wilde houden. Ik studeerde nog, had geen geld, en de relatie met mijn vriend was alles behalve goed. Ik was echt dood ongelukkig. Dat leven gunde ik mezelf en mijn ongeboren kind absoluut niet.” Ze staat op en loopt naar de kast, daar pakt ze een klein boekje uit. “Ik schreef alles op. Wat ik voelde en dacht, zodat ik het later nog eens terug kon lezen. Ik heb bewust gekozen voor die abortus maar ik was er doodsbang voor. Ik dacht stel dat iemand er achter komt dat ik dat heb gedaan. Ikzelf had heel sterk het gevoel dat er een taboe op rustte.”

“Hij die opzettelijk eene vrouw in behandeling neemt of eene behandeling doet ondergaan, te kennen gevende of de verwachting opwekkende dat daardoor zwangerschap kan worden verstoord, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van ten hoogste zesduizend gulden.” Deze tekst staat in de abortuswet uit 1911. Doordat abortus bij de wet verboden was, werden ze vrijwel allemaal stiekem en illegaal uitgevoerd. Dat veranderde in het begin van de jaren '60. Strafrechtjurist prof. Enschede schreef in een vooraanstaand medisch blad een artikel over abortus. Hij vond dat onder bepaalde omstandigheden een abortus soms zelfs noodzakelijk was, bijvoorbeeld als de gezondheid van de moeder in gevaar was. Vele medici deelden zijn ideeën en abortus was niet langer in alle gevallen strafbaar. Hoewel het plegen van een abortus nog steeds gebeurde onder onmenselijke omstandigheden steeg het aantal wel, voornamelijk doordat steeds meer medici niet meer tegen abortus waren.

“Ik wist in het begin echt niet wat ik ervan moest denken. Abortus. Aan de ene kant hield ik mezelf voor dat de ongeboren baby niks meer was dan een klompje cellen, maar aan de andere kant kon ik ook fantaseren over een leven met een baby. Zo verwarrend.” Marcella praat met een zachte stem als ze vertelt over de moeilijke keuze die ze heeft moeten maken. “Wat voelde ik me een egoïst. Koos ik voor die baby dan was ik een egoïst omdat ik het een slechte toekomst gaf en als ik het weghaalde was ik een egoïst omdat ik mezelf een slechte toekomst gaf. Ik was er gewoon niet klaar voor. Ik koos voor de baby maar ook voor mezelf.”

In de begin jaren van de seventies konden meisjes die een abortus wilde voor het eerst terecht bij een kliniek. "Dat was alleen wel nog illegaal" zegt de Koning in Andere Tijden "Doordat meisjes eindelijk terecht konden bij een kliniek, en er vanuit konden gaan dat een abortus professioneel gebeurde, nam het aanta, abortussen toe". Met de toename van het aantal abortussen groeide ook het aantal anti-abortus bewegingen. "Ja deze voornamelijk Christelijke groeperingen verzette zich natuurlijk met hand en tand tegen de abortussen. Maar zij werden zwaar tegengewerkt door de vrouwen. Er waren in de jaren zeventig ontzettend veel feministische groeperingen die streefden naar onafhankelijkeheid. Denk maar aan de term "baas in eigen buik". De anti-abortus bewegingen ondernamen nog pogingen om de keuze voor vrije abortus tegen te houden maar het mocht niet meer baten. Sinds 1984 is abortus niet meer illegaal. Het tijdperk van zeepsop en breinaalden was voorbij.

Marcella bladert haar kleine dagboekje nog eens door. “Ah hier staat het: vandaag is het zover." Één regel op een verder lege bladzijde. "Ik was elf weken zwanger en het vruchtje werd door middel van zuig curretage weggehaald, zeg maar gerust weggezogen uit mijn baarmoeder. Na tien minuten was het gebeurd en na twee uur stond ik weer buiten. Helemaal verbaasd. Het gebouw stond niet in een eng steegje en de vrouwelijk arts die mij behandelde was super aardig. Ik was onterecht bang geweest. Het deed wel pijn maar dat ging vrij snel over. Ik hoorde ook dat als je er snel bij bent je dan een pil krijgt waardoor je niet meer zanger bent. Ongelovelijk toch? Heeft Marcella nu, 5 jaar later, spijt van haar beslissing? "Spijt? Geen spijt. Ik sta nog steeds honderd procent achter die keuze. Ik kan vaak denken, wat als? Maar ik was toen ongelukkig, er niet klaar voor. Er wordt weleens gezegd dat ik een egoist ben om wat ik heb gedaan. Dan denk ik maar: is het juist niet moedig als je ervoor kiest dat je ongeboren kind dit leven niet verdiend?"

Zit jij zelf ook met vragen over een abortus? Dan kun je onder andere terecht bij stichting StiSan, een overkoepelend orgaan van abortusklinieken in Nederland. Kijk op www.stisan.nl

Geef je mening!

Marleen is veertien jaar en moeder. Dat is niet altijd even makkelijk. Zo kwam ze er pas na ongeveer twintig weken achter dat ze zwanger was, lukte het haar niet om dit meteen aan haar ouders te vertellen en was het daardoor te laat voor een abortus. Nu heeft ze Mike, een klein jochie die ze nooit meer kwijt wil.

Iedereen heeft steeds vroeger seks. Op je veertiende vrijen met je vriendje wordt heel normaal gevonden. Wat vind jij? Bekijk het filmpje en deel hieronder je mening. Discussieer mee!

Het verhaal van een tienermoeder

‘Ik ben blij dat ik niet religieus ben, dan had ik met Duco’s vader moeten trouwen!’

‘Achteraf gezien had het misschien allemaal anders gemoeten’, vertelt Amarins Boomsma. Op haar achttiende werd Amarins zwanger van haar zoontje Duco Renzo Danilo. ‘Het is nu eenmaal zo’, reageerde haar moeder. Haar vader reageerde niet minder. Hij vond het leuk dat hij een derde kleinkind kreeg. ‘Bij mijn tweede zwangerschap reageerde mijn moeder minder positief. Ze wilde dat ik abortus zou plegen’, vertelt Amarins. ‘Ik ga er niet omheen draaien, mijn dochter is verwekt uit pure lust in een dronken bui.’

Zoontje Duco en dochter Liv hebben verschillende vaders. ‘Duco is een de Jong en Liv een Boomsma, net als ik’, legt Amarins uit. Duco weet dat zijn vader niet de vader van Liv is. ‘Je mag niet naar mijn papa zwaaien hoor‘, zegt Duco tegen zijn zusje als ze zijn vader uizwaaien. ‘Hij begrijpt natuurlijk nog niet wat dat inhoudt, maar dat komt wel als hij wat ouder is’, zegt Amarins. Toen Duco geboren was heeft ze overwogen om hem haar eigen achternaam te geven. ‘Ik had alle papieren al in huis.’ Uiteindelijk heeft ze besloten dat het jongetje zijn vaders naam zou behouden. ‘De vader en zijn familie hadden het waarschijnlijk niet geaccepteerd.’

Liv ziet haar vader niet. Vader Patrick lijkt liever te vergeten dat hij een dochtertje heeft. ‘We konden hem een half uur voor de bevalling pas bereiken. Hij is nog wel gekomen, maar vanaf zes weken na de geboorte hebben we niets meer van hem vernomen.' Amarins en Patrick hebben in die zes weken geprobeerd een relatie op te bouwen. ‘Het zat er gewoon niet in’, aldus Amarins. De vader heeft Liv niet erkend. Amarins wilde dat niet. ‘De titel papa moet je verdienen, die krijg je niet zomaar.’

De vierjarige Duco gaat eens in de twee weken naar zijn vader. Een maand na zijn geboorte heeft Amarins een punt gezet achter haar relatie met vader Menno. ‘Dat was waarschijnlijk de beste beslissing die ik ooit genomen heb.’ Haar moederinstinct zorgde ervoor dat ze alles op de automatische piloot deed. ‘Ik ben delen van mijn bevalling van Duco vergeten. Daar heb ik het wel eens moeilijk mee’, vertelt Amarins.

Amarins woonde in die tijd bij haar vader. Haar vader vond dat geen probleem maar er waren wel regels. ‘Het is jouw kindje. Als je hulp nodig hebt ben ik er voor je, maar verder moet je het zelf doen’, had haar vader gezegd. Amarins is blij dat haar vader daar consequent in was. ‘Het zou niet goed zijn geweest als mijn ouders me alle verantwoordelijkheid uit handen hadden genomen’, meent Amarins.

Toen Duco geboren was heeft Amarins veel aan haar ouders gehad. Ze heeft niet veel hulp van buitenaf gevraagd. ‘Ik was jong, net negentien, en dacht dat ik alles wel wist.’ Wel heeft Amarins één of twee keer het jeugdloket geraadpleegd. ‘Ze hielpen me bij het invullen van verschillende formulieren nadat Duco geboren was.’ Het jeugdloket geeft jongeren advies op allerlei verschillende gebieden. Als je moeder wordt komt er een heleboel op je af. Het jeugdloket kan je helpen de juiste instanties te raadplegen voor je vragen.

Na de geboorte van Liv heeft Amarins besloten een aantal keer deel te nemen aan bijeenkomsten voor jonge moeders in Drachten. De bijeenkomst vindt maandelijks plaats en is voor meisjes en vrouwen tot en met twintig jaar die zwanger zijn of één of meer kinderen hebben. ‘Het is leuk en prettig om met “lotgenoten” te praten’, vertelt Amarins. ‘De meeste meisjes zijn vrijgezel net als ik. Maar er zijn ook meisjes die net achttien zijn en getrouwd.’ Tienerouders trouwen meestal wanneer ze aangesloten zijn bij een kerkelijke gemeenschap. ‘In dit geval ben ik blij dat ik niet religieus ben’, lacht Amarins. ‘Dan had ik met Menno moeten trouwen en dat was geen succes geworden.’

Amarins probeert op haar eigen manier jonge moeders te ondersteunen en te adviseren bij hun zwangerschap. Ook wanneer het kindje geboren is kunnen de moeders bij Amarins terecht voor adviezen. Een tienermoeder heeft het vaak toch een beetje zwaarder dan vrouwen die zwanger worden na hun twintigste. Hun omgeving is niet altijd begripvol. ‘Ik ben veel vrienden kwijtgeraakt tijdens mijn zwangerschap. Mijn échte vrienden bleven over’, vertelt Amarins.

Amarins geeft toe dat het niet altijd eenvoudig is. Ze moet twee kinderen van verschillende vaders onderhouden en opvoeden. Daarnaast volgt ze ook een studie fotonica. Ze loopt 32 uur stage bij een fotozaak. De kinderen verblijven overdag bij een gastouder. ‘Ik moest wat voor mezelf doen. Soms wil je gewoon even wat anders zijn dan moeder.’ Ondanks dat oktober een rustige maand is voor de zaak geniet ze van het werk. ‘We gebruiken maar een paar spieren, namelijk onze lachspieren.’

Tienermoeders in het nieuws

Tienermoeder congres in Flevoland

Subsidie voor hulp aan tienermoeders

Studerende moeders horen niet in nachtopvang

Veel zwangere tieners op school in Chicago

Kind krijgen hype onder Friese tieners

Test je kennis over zwangerschap

Weet jij eigenlijk veel over zwangerschappen?





Doe hier de test!

Wat moet je regelen als je zwanger bent?

Jong moeder, wat moet er geregeld worden?

Je hebt de keuze gemaakt om je baby te houden, ondanks je jonge leeftijd. Een kind heeft volgens jou het recht om te leven en je bent van plan er alles aan te doen om je kindje groot te brengen.
Naast alle spanningen is het verstandig om stil te staan bij de dingen die je geregeld moet hebben voor de geboorte. Welke achternaam gaat het bijvoorbeeld krijgen, waar ga je wonen, hoe gaat het financieel goed komen?

Het kindje aangeven bij de gemeente

Binnen drie werkdagen moet het kindje worden aangegeven bij de gemeente. Het kost niks en kan door de vader, moeder of iemand die bij de bevalling is geweest gedaan worden. Hiervoor is een legitimatiebewijs nodig en een geboortebewijs.

Ook moet het kind bij de gemeente worden erkend. Dit hoeft niet door de echte vader te gebeuren. Er is wel een minimum leeftijd van 16 jaar om te kunnen erkennen. Hierna ben je wettelijk verantwoordelijk voor het onderhoud van het kind. Je hebt recht op omgang en informatie. Het kind heeft erfrecht en kan jouw achternaam en/of nationaliteit krijgen. Door de erkenning hebt je niet automatisch ook gezag over het kind.

Gezag kan alleen hebben als je meerderjarig, dus 18 jaar bent. Een moeder van 16 jaar kan zich meerderjarig laten verklaren, maar voor een vader van 16 jaar geldt dit niet. De kinderrechter maakt de beslissing bij de meerderjarigheidsverklaring.

Wanneer je getrouwd ben of een geregistreerd partnerschap hebt is het gezag automatisch geregeld. Als dit niet het geval is moet de vader het kind eerst erkennen en daarna bij de rechtbank vragen of hij gezag mag uitoefenen. De moeder heeft automatisch het gezag als ze oud genoeg is. Wanneer niemand gezag over een kind heeft, moet er een voogd worden aangesteld.

Als de vader niet meewerkt

De vader heeft pas onderhoudsplicht wanner hij de baby heeft erkent. Dit erkennen is niet verplicht. Je kunt als moeder wel de volgende stappen ondernemen als je toch een beroep wil doen op de verantwoordelijkheden van de vader. Hiervoor is wel een advocaat nodig.
-De gerechtelijke vaststelling van het vaderschap
Hierbij vraag je de rechter om hem wettelijk vader te maken. Nu heeft hij onderhoudsplicht en jij hebt recht op alimentatie. De hoogte van de alimentatie is afhankelijk van het inkomen van de vader. De uitkomst is hetzelfde als hij jullie kind erkent.
-De vaderschapsactie
Bij deze vorm vraag je de rechter om alimentatie van de vader. Hij is niet de wettelijke vader, maar heeft wel onderhoudsplicht voor het kind.

Als de vader ontkent dat hij de vader is, kan er een DNA onderzoek gedaan worden om te bewijzen of dit al dan niet zo is.

Hoe kun je financieel rondkomen?

Als jonge moeder woon je waarschijnlijk nog bij je eigen ouders. De overheid regelt wel extra steun voor de portemonnee. De 'babyuitkering' is speciaal voor minderjarige moeders. Dit bedrag ligt rond de 200 euro. Bij het CWI en de gemeente kun je informeren waar je precies recht op hebt. Per gemeente is dit verschillend. Via de belasting zijn er nog verscheidene toeslagen en kortingen te krijgen. Hiervoor kun je het beste bellen met de belastingdienst want de hoogte is onder ere afhankelijk van je leeftijd en je inkomen.

Op de website van het Nibud staan tips hoe je met geld om kunt gaan, met een aparte jongerenpagina. Verder is het raadzaam om in de omgeving naar tweedehands spullen te vragen. Er zijn altijd wel mensen die nog babyspullen op zolder hebben staan, en dit scheelt enorm veel kosten.



Kijk voor meer informatie op:

Tienermoeders
Justitie - Erkenning en gezag
Justitie - Alimentatie

Hulp en steun

Wanneer je als tiener ineens geconfronteerd wordt met een zwangerschap, komt er veel op je af. In een hele korte periode moeten veel beslissingen worden genomen.
Voor elke zwangere vrouw is er de mogelijkheid om deel te nemen aan zwangerschapsbegeleiding. Dit kan bijvoorbeeld zijn in de vorm van gym of yoga. Hiernaast worden er ook tips gegeven kunnen ervaringen worden uitgewisseld.

In sommige steden in Nederland zijn speciale zwangerschaps- en praatgroepen voor tienermoeders- en vaders. Ook zijn er individuele hulporganisaties. Via stichting Fiom is te zien of dat ook bij jou in de buurt is. (www.fiom.nl) De Fiom biedt hulp bij een aantal specifieke levensvragen; op basis van deze gespecialiseerde psychosociale hulpverlening ontwikkelt zij nieuwe methodieken en preventieactiviteiten opdat cliënten zo snel mogelijk (weer) het heft in eigen handen kunnen nemen.
Durf je nog niet zo goed met je verhaal naar buiten te komen, dan is de mogelijkheid om contact op te nemen met lotgenoten op verscheidene fora. Op www.tienermoeders.nl staan allemaal verhalen en oproepen van tienermoeders. Dit is een laagdrempelig middel voor het vinden van hulp en contacten. Zo kun je ontdekken dat je er als tienermoeder zeker niet alleen voor staat.

Beroemde tienermoeders (en vaders)

Ook in de wereld van de glitter en glamour zijn tienerzwangerschappen geen uitzondering. In de onderstaande slideshow zie je een aantal beroemde tiener ouders.